Buggenum in het kort
door: Marie-José Baur
In Buggenum is het fijn wonen. Het is dan ook een van de weinige dorpskernen van Leudal met groei van het aantal inwoners. Geen wonder! Ondanks dat het dorp gemiddeld slechts tussen de 950 en 1000 inwoners heeft, zijn er goede voorzieningen zoals de basisschool Sint Antonius, gemeenschapshuis de Roffert, het sportveld en een natuurlijke speeltuin in het uiterwaardengebied. Verder kent Buggenum een actief verenigingsleven en worden er regelmatig evenementen georganiseerd.
Mooi Buggenum
Buggenum is een typisch rivierendorpje, gebouwd langs de uiterwaarden van de Maas. Aan de zuidzijde ligt ‘Mooi Buggenum’, een gebied dat begraasd wordt door schapen. Een ven en de wandelpaden maken het tot een geliefd wandelgebied. Aan de zuidzijde bevindt zich ook de natuurspeelplaats die veel gebruikt wordt door de kinderen van het dorp. Zij hebben deze zelf ontworpen. Verder wordt momenteel een gedeelte van het gebied omgetoverd tot een soort dorpstuin met verschillende biotopen. Met heggen en vruchtdragende struiken voor insecten en vogels, hoogstam fruitbomen, bessenstruiken en een leefgebied voor de patrijs. Dit initiatief wordt gerealiseerd door een agrariër uit het dorp. Schoolkinderen en ander inwoners helpen mee met de aanplant.
Het Buggenummer Veld en de Maas
Het Buggenummer Veld
Ten noorden van Buggenum ligt het Buggenummer veld. Een gebied met hoge landschappelijke waarde. Het is een van de weinige nog open gebieden zonder horizonvervuiling. Wie rondwandelt in het gebied ziet naast akkers ook een afwisselend rivierenlandschap met hagen, bloeiende planten, gonzend van de insecten en zwermen vogels. De weilanden aan de Maaszijde worden op natuurlijke wijze begraasd en beheerd.
De Maas
En aan de oostzijde de Maas, waar Buggenum zijn bestaan aan te danken heeft. De kleigrond is zeer geschikt voor de agrarische sector. Hij werd gebruikt voor tuinbouw en fruitteelt. Met name augurken, bessen en appelen. Jarenlang was Buggenum de grootste aanvoerder van groente en fruit bij de Coöp. Roermondse groente en fruit Veiling (C.R.V.). De agrarische sector zorgde in die tijd voor de nodige werkgelegenheid en welvaart. Omdat de Maas lange tijd niet bedijkt was, waren er regelmatig overstromingen. Vluchtpaden maakten het voor mens en vee mogelijk zich in veiligheid te brengen op de hoogstgelegen gronden. Ook bij de vrij recente overstromingen van 1993 en 1995 zijn ze nog gebruikt. Sinds 1995 ligt er een dijk langs de Maas. De vluchtpaden lijken daardoor niet meer nodig. Ze worden echter wel onderhouden als waardevolle cultuurelementen.
De Buggenummers en de verenigingen
Niet alleen de mooie ligging maakt Buggenum bijzonder. Het is ook nog een sociaal dorp. Iedereen groet elkaar op straat. Er is nog burenhulp, mensen helpen elkaar en steken regelmatig de handen uit de mouwen als er iets gedaan moet worden. Het lijkt alsof er een warme deken over Buggenum ligt. Voor alle bevolkingsgroepen is er aandacht. De Jeugdcontactraad organiseert veel voor de jeugd. Alle feesten worden gevierd, er zijn knutselavonden, spokentochten en nog veel meer. En in de zomervakantie zorgt het Kindervakantiewerk ieder jaar weer voor een bijzondere week. Maar ook de Seniorenvereniging organiseert maandelijks activiteiten voor ouderen. En de Zonnebloem die, dit jaar al weer 50 jaar bestaat, zorgt voor fijne belevenissen voor gehandicapte inwoners van Buggenum.
Daarnaast is er een actieve Dorpsraad die zich bezig houdt met allerlei zaken die de leefbaarheid van Buggenum verder kunnen verbeteren. Dit varieert van wonen, verkeer, veiligheid, milieu, natuur en evenementen. En verder de VIVO die, met gesloten beurzen, ook een bijdrage levert aan de leefbaarheid van Buggenum. Deze groep vrijwilligers organiseert bijvoorbeeld een ramenwasdag, een boekenkast die iedereen vrij kan gebruiken en regelmatig een markt waar Buggenummers zich kunnen presenteren en vermaken.
Verder zijn er mensen actief in de Heemkundevereniging die de kennis borgt van de geschiedenis van de Buggenumse samenleving. En zijn veel mensen betrokken bij de schutterij, de fanfare of een van de twee zangkoren. Het jaarlijkse Open Air Concert van de fanfare betekent altijd en gezellig treffen voor jong en oud.
De inwoners treffen elkaar in het levendige gemeenschapshuis de Roffert tijdens de nieuwjaarsborrel, carnavalsactiviteiten, concerten of vergaderingen. Er zijn knutselavonden voor kinderen, een filmclub, een aanschuiftafel, computerlessen voor senioren, een handwerkgroepje en er wordt gedart. Ook kun je er onder meer naar yoga, damesgym, badminton en volleybal. En sinds kort is er ook een besloten filmclub.
Evenementen
Waar Buggenum vroeger een verborgen parel was, ontdekken steeds meer mensen de bijzondere eigenschappen van dit dorp. Een van de manieren om Buggenum te leren kennen is de OpenPoortenDag, die jaarlijks meerdere duizenden mensen trekt (dit jaar op 7mei). OpenPoortendag Buggenum staat voor kunst, tuinen, muziek en monumenten. Doordat er in meer dan 25 tuinen kunst geëxposeerd wordt, krijgen bezoekers de kans om een kijkje te nemen in de keuken van Buggenum.
Om de zeven jaar vindt het Internationale Aldegundisfeest plaats in Buggenum. Dit ter gelegenheid van de sterfdag van de patrones van Buggenum. Er komen steeds meer bezoekers naar de ommegang die langzaam uitgroeit tot een waar straattheater. Het volgende Aldegundisfeest in 2020.
Maar ook nog veel wensen!
Maar natuurlijk is er nog het een en ander te wensen in Buggenum. Al heel lang is er behoefte aan een fietsbrug over de Maas. Deze moet de gemeente Leudal beter verbinden met de Oostzijde van de Maas. Logisch lijkt het om deze te koppelen aan de spoorbrug. Op dit moment wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd, geïnitieerd door de gemeente Leudal.
Voor het behoud van de voorzieningen zou het fijn zijn als er meer mensen in Buggenum komen wonen. Er zijn nog mooi plekken waar gebouwd kan worden. De voorzieningen staan nu niet onder druk, maar iets meer schoolkinderen zou wel fijn zijn. Bij een Maasdorp hoort contact met de Maas.
Nu voor hoogwaterbescherming de norm voor de dijken verhoogd is, is het risico groot dat Buggenum nog meer afgesloten raakt van de Maas. Hoewel de veiligheid van de inwoners de hoogste prioriteit heeft, is het ook belangrijk dat het contact met de Maas hersteld wordt.
De leegstaande en in deplorabele staat verkerende kleiwarenfabriek, vormt met zijn asbest daken een groot risico voor het hele dorp. Belangrijk is dat deze zo snel mogelijk afgebroken wordt en dat er iets voor in de plaats komt dat beter past op een dergelijke plek. Ook de ontwikkelingen op industrieterrein Zevenellen blijven aandacht vragen. De Dorpsraad is veel tijd kwijt aan het behoeden van het dorp voor de komst van vervuilende industrie.
Verder nog het behoud van het Buggenummerveld. Aan de Westzijde gaat Bayer uitbreiden met een kassencomplex, wegen, waterbekken, parkeerplaats en opslagruimten. In totaal 45 ha. Aan de oostzijde overstemt het geluid van een zandzuiger van een zandwinningbedrijf het gekwetter van de vogels langs het Zwaarveld. Er verdwijnen met een nieuwe ontgronding tussen Neer en Buggenum nog eens miljoenen kubieke meters zand. En de plannen voor een nieuwe haven en recreatiewoningen tasten het gebied nog verder aan.
Al met al blijft er genoeg te doen. Het fijne van Buggenum is dat veel mensen zich vrijwillig inzetten om deze wensen voor elkaar te krijgen. Er zijn vrijwilligers die graag meer praktische dingen doen, en andere die zich vastbijten in ingewikkelde dossiers. Maar ieder draagt op zijn manier een steentje bij aan de leefbaarheid. Het is en blijft daarom fijn wonen in Buggenum!