Neel Doff
Een portret in kunst van een fascinerende vrouw
door: Maaike Noijons
Neel Doff, meer dan Keetje Tippel
Ze is misschien wel de meest beroemde Buggenumse: Neel Doff (1858 – 1942). De mevrouw, die shockeerde door destijds zo openhartig te schrijven over armoede en prostitutie. Ze is in 1858 geboren in Buggenum in – toen nog – de Bovenstraat, in een huisje dat er nu niet meer staat, ongeveer tegenover de Nussestraat.
Neel Doff was een vrouw die zich niet wilde schamen voor haar verleden. Een verleden waar zij als kind geen schuld aan kon hebben. Ze is in 1858 geboren in Buggenum. Na een jaar verhuisde het toen nog kleine gezin. Veel verhuizingen en kinderen volgden, het gezin zakte steeds dieper de armoede in.
Om haar broertjes en zusjes voor een hongerdood te behoeden werd Neel Doff door haar moeder de straat opgestuurd om als hoertje het geld bijeen te krijgen. Ze wist echter op een goed ogenblik uit die ellendige omstandigheden te ontsnappen en – door een goed huwelijk – kwam ze zelfs in de gegoede kunstenaarskringen terecht. Ze bracht toen haar zomers door in Genk, in haar buitenhuis.
Keetje Tippel
In plaats van angstvallig stil over haar verleden te blijven om er zeker van te zijn om op die verworven positie te blijven, gaat Neel Doff juist over dat verleden schrijven. Zij wilde zich niet moeten schamen voor haar verleden. Het is haar gelukt. Ze bleef op haar plek en ze verwierf roem.
Neel Doff is de schrijfster van de boeken waarop de film Keetje Tippel (met Monique van der Ven) is gebaseerd. In Nederland wordt er wat neerbuigend over gedaan over de boeken van Neel Doff. In Frankrijk en België ontving ze er veel lof voor. Dat muntte uit in een nominatie voor de Prix Goncourt in 1911, de enige Nederlander die ooit werd genomineerd voor deze nog altijd prestigieuze Franse literatuurprijs. In Nederland komt Neel Doff echt niet los van dat verleden. Ze sleept het als het ware achter zich aan. Elk krantenartikel spreekt over die vrouw die hoer is geweest.
In twee plaatsen ter wereld wordt Neel Doff met een straat herdacht: Genk en Buggenum. In Buggenum ging niet zonder slag of stoot. In Genk ging dat vernoemen veel makkelijker. Daar heeft ze de naam van de chique, eigenzinnige mevrouw, die zo treffend de armoede kan beschrijven.
In de vroegere Galerie Noyons was een tentoonstelling:
In juli 2015 wijdde de vroegere Galerie Noyons samen met de Genkse kunstenaar Dries Bergmans een tentoonstelling aan deze geboren Buggenumse. Een portret in kunst. In de zomer van 2016, haar 150e sterfjaar, werkte Noyons samen met het bezoekerscentrum Leudal, om daar een tentoonstelling aan haar wijden.
Schilderij van Ine Geraedts uit de tentoonstelling